Tìm hiểu làng đúc đồng truyền thống Đại Bái- Bắc Ninh

Tìm hiểu làng đúc đồng truyền thống Đại Bái- Bắc Ninh

Ngày đăng: 30/08/2023 09:28 AM

    Lịch sử truyền thống một làng  nghề

    Đại Bái thuộc huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh là một trong số ít làng nghề đúc đồng nổi tiếng ở Việt Nam. Theo tương truyền, năm xưa làng Đại Bái còn có tên là làng Văn Lang (có thời kỳ làng còn có tên là làng Bưởi nồi), làng nằm trên một dải đất cao bên bờ sông Bái Giang (Sông Đuống bây giờ), chuyên sản xuất các dụng cụ thiết yếu, đồ dùng bằng đồng trong gia đình như: Ấm, mâm, chậu thau...Tuy nhiên phải đến đầu thế kỷ XI nghề đúc đồng ở Đại Bái mới được phát triển mạnh nhờ công của "Tiền Tiên Sư" Nguyễn Công Truyền- người chuyên lo tổ chức sản xuất, tạo mẫu, gây dựng các cơ sở chuyên môn hóa quá trình sản xuất.

     

     

    Đến thế kỷ XV, XVI, nhờ sự phân công tập trung và tổ chức hoàn thiện đã giúp cho Đại Bái nhanh chóng phát triển với nghề đúc đồng, gò đồng, nâng cao kỹ thuật luyện đồng. Lấy đất sét ở bờ sông xây lò đúc, lấy bùn ao nhài với tro trấu làm nơi luyện đồng, lấy đồng pha kẽm làm đồng thau và sáng chế ra thuốc hàn đồng...Làng Đại Bái vẫn giữ được sự chuyên môn hóa, mỗi khu chuyên một loại sản phẩm như : xóm Sơn chuyên đồ thờ và chậu, xóm Tây chuyên về mâm, chiêng, cồng…, xóm Giữa chuyên niêu, siêu và xóm Ngoài chuyên nồi. Sản phẩm đồ đồng Đại Bái vẫn giữ vững thương hiệu và tạo được dấu ấn đối với người tiêu dùng trong cả nước.

     

     

    Nghề đúc đồng Đại Bái trải qua nhiều thăng trầm đã không dừng lại ở trình độ thủ công ban đầu mà phát triển mở rộng sang các loại hình sản xuất mới đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao như Trạm khắc hàng mỹ nghệ, đúc tượng đồng bán thân, quà tặng đồ đồng...Với bàn tay tài hoa và sự năng động sáng tạo người nghệ nhân đã làm ra những sản phẩm trang trí bằng đồng, mạ vàng mạ bạc như từ các bình hoa, các bộ đồ trà, tranh gò đồng nổi, tranh chữ, đỉnh đồng ngũ sắc,...

     

     

    Ngoài việc vẫn giữ được nghề cổ truyền sau hàng nghìn năm lịch sử đổi thay thăng trầm thì Đại Bái còn gìn giữ được nhiều di tích lịch sử văn hóa có giá trị : Lăng tổ nghề Nguyễn Công Truyền, đình Văn Lãng, chùa Diên Phúc… Hàng năm Đại Bái vẫn tổ chức hội làng long trọng, ôn lại truyền thống đúc đồng tôn vinh những đóng góp của các thợ nghề cho sự phát triển của làng quê.